Πριν πολλά χρόνια ο Σύντνεϋ Πόλλακ γύρισε μια κινηματογραφική ταινία, την HAVΑΝΑ. (Για την ακρίβεια, το 1990.) Πριν ελάχιστα λεπτά εγώ είδα – για πέμπτη ή δέκατη όγδοη φορά – την ταινία αυτή και θα 'θελα ευθύς εξ αρχής να ξεκαθαρίσω κάτι. Η λέξη "Habana", εκφερόμενη στα λατινοαμερικάνικα ισπανικά, κατέχει ορισμένες κλειδωμένες κι εσωτερικές ιδιαιτερότητες: 1ον/ το "Η" δεν προφέρεται σχεδόν καθόλου, 2ον/ η εκφορά ξεκινά με μια πνοή ανεπαίσθητη, ίσα μιαν ανάσα που φουντώνει μετά, 3ον/ το "b" μόλις κάνει την γλώσσα να φρενάρει και να βροντά και 4ον/ τα υπόλοιπα είναι μπητάτο κουβάνικο son, ατελείωτα ιδρωμένα daiquiris κι ένας γενναίος όσο κι απεγνωσμένος Hemingway που πήγε προ-ώρας καλιά του. Cuba χριστιανοί, «'ού(β)α» προφέρεται ακριβώς και σωστά, καθόλου το κάππα το αρχικό ν' ακούγεται και ελάχιστα – επιμένω – το βήτα, νά έτσι ένα λίγο γλυφτό στο en passant και tremblant, ένα αμετακίνητο και οργασμικό no passaran, τέλος το μάθημα ορθοφωνίας και ξένων γλωσσών. (Άλλο τίποτα από πάθος...)
Το cast ήτανε δυνατό και όχι γιατί έπαιζε Ο ΑΝΤΡΑΣ τού Χόλλυγουντ, πριν τον Ρόμπερτ ΝτεΝίρο και μετά τον Ρόμπερτ Μίτσαμ. (Συγγνώμη κυρίες μου, έχουν και οι άντρες τα είδωλά τους, και δεν είναι αυτοί Μπραντ Πιττ και Λεονάρντο Ντι Κάπριο.) Ένας Ρόμπερτ Ρέντφορντ ωριμότατος και προ-πλαστικών, γήινος βασανισμένος ταλαίπωρος, σαλταρισμένος ταλαντευόμενος και πάντα καλοντυμένος. (Κι ένας Ραούλ Τζούλια εξαίρετος, καθόλου b-actor, άσχετα αν το σύγχρονο «Τίμιο Ξύλο» – το Χόλλυγουντ βρε – με άλλους κάνει τα παχυλά συμβόλαια και άλλοι κάνουνε πραγματική ανθρώπινη τέχνη και σκορπίζουν πραγματικό συναίσθημα ανθρώπινο. (Λέω εγώ τώρα.)
Κι εδώ μπαίνει Η ΓΥΝΑΙΚΑ - άντρες οπλίτες και ναύτες πυροβολητές αποκαλυφθείτε καθώς Λένα Ολίν το όνομα τού μελαχροινού εκ Σουηδίας θαύματος τούτου. Μια γυναίκα ψηλή λεπτή όχι όμορφη, μια γυναίκα στεγνή διαπεραστική μα νευρώδης, με εκφραστικότατο πρόσωπο (κι αν έχω δει κουκλάρες με βλέμμα «αγροκτήματα Αρόζα») και κάτι μάτια πράσινα, καταπράσινα που η χλωροφύλλη σε σκουριά μοιάζει μπροστά τους. Ένα δεμάτι νεύρα και κόκκαλα, μια κίνηση κάπου δειλή κάπου γενναία, μια γυναίκα επαναστατημένη στα πάθη της και υποταγμένη στα λάθη της – έτσι δεν πρέπει να είναι οι γυναίκες; (Όχι.)
Δεν θα ασχοληθώ με το σενάριο τής ταινίας: η επανάσταση τού Κάστρο, η πτώση τού Μπατίστα, η τύχη των αιωνίως-φραγκοδιψών Αμερικανών, των προσκολλημένων τυχοδιωκτών, η βασανισμένη μοίρα τού πόπολου. Μια κοινωνία σε αναταραχή, μια επαναστατική αλλαγή πολιτεύματος, αίμα κι αγώνας, πουστιές και ηρωισμοί, συμφέροντα και συμβιβασμοί – πες μας και κάτι καινούργιο κυρία Ιστορία γιαεμάς τούς μπλαζέ που τα 'χουμε άπαντα ζήσει. Από καταβολής Κυψέλης – this is mi barrio, maaan – αυτά κάνει και ξανακάνει ο άνθρωπος, δεν βαρέθηκε ο μαλάκας; (Όχι.) Ένας Άλαν Άρκιν καταπληκτικός ως στωικός διευθυντής καζινό, ένας διαλυμένος περίγυρος να ανακατώνει την σκηνή, νέοι μουσάτοι κομμουνιστές που σαλτάρουν στο πάλκο ώστε το γκουβέρνο και το ταμείο ν' αρπάξουνε - πώς το είπε η μαντάμ Περιστέρα; «Πήραμε την κυβέρνηση, αλλά όχι την εξουσία» χαχαχα, τούς ψηφίσαν τα βούρλα και τώρα γαργάρες τα κάνουνε τα «αυταπατώμενα» αυτωνών έργα. Μια δικτατορική «μπανανίας» καταπίεση κι ένα ανηλεές αστυνομικό κράτος ανετράπησαν πανηγυρικά από κάτι άπλυτους με λιανοντούφεκα μα με καρδιά θωρηκτού, ο Κάστρο ο Τσε κι ο άτυχος Θιενφουέγκος στα μνήματα μα οι δεκαεξάχρονες κουβάνες σαν σταφύλια-τσαμπιά στην παραλιακή λεωφόρο Μαλεκόν να εκπορνεύονται για το αιώνια τιμημένο δολλαριάκι.
Στην ωραιότερη – κατ' εμέ – σκηνή τής ταινίας ο ερωτοχτυπημένος Ρόμπερτ Ρέντφορντ επισκέπτεται τον δάσκαλό του τής τράπουλας, έναν γεράκο που ζει φιλοσοφών σε οίκο ευγηρίας και την περνά μπέϊκα με κυρίες κάποιας ηλικίας. Του τηγανίζει τα μυαλά ο ερωτιάρης μας ζεν-πρεμιέ για την παλιοκατάσταση, την άπιαστη καλή μπάζα, τους κλέφτες-παίχτες και τις βδέλλες-αφεντικά, μα κάπου σκαλώνει. (Ποιός ρε άντρες μου, αν υπάρχει Θεός; Ο, ο, ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ!) Και το σκάει στα μουλωχτά κι αιφνιδίως το μυστικό... πώς έχει τρακάρει Ο άντρας σε ένα γύναιο, έχει λαβωθεί φυλλοκάρδικα το αλάνι από μια ντάμα-κούπα σουηδέζικια, έχει δαγκώσει την κυλόττα ο μαν μέσω Καλιφόρνιας-Μεξικού και δεν δύναται να γλυτώσει ούτε μετά από άνοιγμα λεξικού! («Όνειρο ζει, γι' αυτό σκάστε του μία κατάμουτρα, και ξυπνάτε το μαλάκα αμέσως» λέει η δική μου διαφήμιση, που ουδείς αγοράζει, πόσω μάλλον πιστεύει.) Ο Δάσκαλος όμως χαμογελαστός και κρατώντας το πούρο του, με το τραγιασκάκι του το μουστάκι του, την πείρα του και τις πληγές του να στάζουν ακόμα τού κόβει ξερά και στεγνά το μυξόκλαμα, λέγοντάς του παραχρήμα κι αυτόχρημα: "Women are perfect. The rest is bullshit". (Εκείνος υπέγραψε, μα αναπτύσσω εγώ όμως.)
«Γιατί όταν γυρνάς σπίτι σου απ' έξω, απ' την επανάσταση ή τη σκλαβιά, απ' τη ληστεία ή τη δουλειά, απ' το εργοστάσιο ή την τεμπελιά, ξαπλώνεις δίπλα της κι εκεί ανοίγεται, ξετυλίγεται και απογειώνεται όλος ο κόσμος. Εκεί αρχίζεις αληθινά να αναπνέεις να ζεις, στα χέρια της μέσα και στα πόδια της ανάμεσα ξεκινάς να υπάρχεις, από δω παίρνεις δυνάμεις, κουράγιο, τον κόσμο να κατακτήσεις ολόκληρο. Κι όπου κι αν πας, εκεί πάντα θα θέλεις να καταλήγεις.» (Έτσι περίπου ο μάστερ ελάλησε και ποιός είμαι ίο να τον διαψεύσω.)
Φίλες και φίλοι, μόνον οι γυναίκες υπάρχουνε κι όλα τα υπόλοιπα είναι αντρικές μαλακίες, εφευρέσεις αυτών ακριβώς των αντρών που μισούν τις γυναίκες. Κι επειδή διακρίνω στο βάθος εκεί κάτι φρυδάκια βγαλμένα να αμφιβάλλουνε και να διαφωνούν, κάτι βασίλισσες τού ντελβέ να στραβομουτσουνιάζουνε μ' έναν trash-queer τρόπο, ας το χοντρύνω ώστε να τις αιφνιδιάσω και να πριτσινώσω τα στρινγκ τους στους αστραγάλους τους δια παντός. (Μην το κάνουμε και Βουλή των Ελλήνων, με Ιάσονες κι Αντιγόνες στα μπαλκονάκια της και τον Φρούραρχο να 'χει πνιγεί απ' τις γαργάρες που τονε βάλαν να κάνει!)
Το ότι «μόνον οι γυναίκες υπάρχουνε» φοβούνται και τρέμουνε οι πουστάρες. Και οι ακραιφνείς άντρες ταμάμ. Συν η πλειοψηφία των γυναικών επιπλέον – γι' αυτό εξηγούμαι: 1ον/ Οι πρώτοι, επειδή τιτάνιο αγώνα κάνουνε να «τη δούνε και να τη βγούνε» γυναίκες, θεωρούν τις γυναίκες ανταγωνίστριες αμείλικτες και ταυτόχρονα πρότυπά τους. 2ον/ Οι δεύτεροι, επειδή έχουν φάει ΤΟ ξύλο όλου τού δάσους και του ζωολογικού κήπου ταυτόχρονα (εκτός τής αρκούδας), θεωρούν τις γυναίκες ως παντοδύναμες (που είναι) και τούτο τούς ακυρώνει τα σχέδια, την δέσμη και την αποστολή. Και 3ον/ Οι τρίτες και τελευταίες, επειδή θέλει ωοθήκες μεγέθους ανεμογεννήτριας ώστε σ' αυτήν την κοινωνία να σταθούν και στηθούνε γυναίκες, θεωρούν την μοναδικότητα-αποκλειστικότητα-δυναμικότητα τού φύλου τους ως την προστυχότερη και χειρότερη νάρκη. Δεν τις μπορούν λοιπόν τις γυναίκες γιατί τις φοβούνται και δη άπαντες, κι εδώ που τα λέμε πολύ «καλά» κάνουν που τις φοβούνται. Διότι γυνή εστί σκότος κι υποταγή, ένας υγρός και γλυκός καταβαθμός, ερέβους απατηλή σάρκα, όρυγμα οργασμικό-ληστρικό με αναμονή αναστάσεως και ελπίδα ζωής μέσα στην μήτρα. Διότι ανήρ εστί φως και δύναμις εκτυφλωτική, όρος πνευματικόν και ύψη αιώνων, αγών αντιλήψεως και μαραθώνας δημιουργίας, καταστροφής αραί όσον και διαπλοκής προσευχαί –μμμ καλά, πιες λίγο ξύδι για να συνέλθεις. (Εδώ οι άντρες – από καταβολής Κυψέλης πάντα – έχουνε πετσοκόψει την υφήλιο καμμιά δεκαριά φορές για τους πιο ηλίθιους λόγους και θέλετε να ψηφίσω εγώ πέος και ανδρισμό, γενναιότητα και μαγκιά, πνεύμα και περηφάνια;) Και τελικώς διότι πούστης εστί χαρά σκόρπια και τρέλλα όλο λιλιά, μια ενέργεια ασταμάτητη εάν δεν διανύσει απ' έξω και δεν καλύψει από μέσα την καταραμένη-διαχωρισμένη την γέφυρα, που τα δύο φύλλα απέναντι και χωριστά τα κρατάει. Σκληρά και ισόβια, χριστιανικά καπιταλιστικά, ψυχοπαθολογικά και απάνθρωπα σταθερά.
Επανέρχομαι, για να μη σας χάσω κι από αναγνώστες, με τους δικούς μου λογαριασμούς που ανοίγω διαρκώς. (Εμ δεν γινόμουν κι ο ερίφης εγώ ένας Χωμενίδης μια Σώτη; Μια Έλενα Ακρίτα μια Δημουλίδου Μαντά, κάνας Βαλτινός τις Δοξιάδης;) Και την προσυπογράφω αυτήν την φράση τού κινηματογραφικού παππού, που όλο σάς κοπανώ και για τελευταία φορά θα την στάξω: "Women are perfect. The rest is bullshit.", προσέξτε όμως: Δεν λέει ο είρων γέρων "Women are κουκλάρες ή κουφάλες, πουτάνες ή έξυπνες, απαραίτητες ή για τον πούτσο». Ο παππούς λέει "perfect", δηλαδή τέλειες και ΑΥΤΟ είναι όλο. (Και μόνον ο Κύριος – που «τα πάντα εν σοφία εποίησε» καταπώς κατακόβονται οι χριστιανοί – θα συμφωνήσει μαζί του!) Και «τέλειες» μάλιστα με την βουδδιστική έννοια, (άσχετο αν στην Κούβα υπάρχουνε βουδδιστές, όσοι μουτζαχεντίν στον Λευκό Οίκο). Και με την μουσουλμανική έννοια, (άσχετο αν στην Κούβα υπάρχουν τζιχαντιστές, όσο στου Μαξίμου το Μέγαρο υπάρχουν κομμουνιστάκια).
Γιατί ΑΥΤΟ είναι η γυναίκα φίλτατοι αναγνώστες μου, και πάρτε το από μένα. Η γυναίκα είναι στο παν τέλεια και στα πάντα τελεία. (Και εικονογραφώ, δι' εκείνους που αντιλαμβάνονται δια παραδειγμάτων, ενώ οι έξυπνοι ας πάν' σε καμμιά συνέντευξη τού Τσακαλώτου στον Ράμφο.) Η ξανθιά είναι τέλεια κουκλίτσα, η βυζού είναι τέλεια πορνοστάρ, η επιχειρηματίας είναι τέλεια μάνατζερ, η πρωθυπουργός είναι τέλεια κίλλερ και η καλόγρια είναι τελεία θεά. Η μελαχροινή είναι τέλεια νοικοκυρά, η νευρικιά γιατρίνα είναι τέλεια στην δουλειά, η ηθοποιός είναι ψεύτρα τελεία, η γκαρσόνα είναι τέλεια σπαζαρχίδω, το φρικιό είναι τέλεια ντάγκλα, η Τμηματάρχις είναι Ζωή Κωνσταντοπούλου τέλεια και η πρωθυπουργική σύζυγος εν Ελλάδι την σήμερον είναι τελεία διασταύρωση Μελάνιας Τραμπ και χήρας τού Μάο. Η κοκκινομάλλα είναι τελεία τού Βεζούβιου έκρηξη, μια Λουσίλ Μπωλ υστερικά ξεκαρδιστική δίχως καν άνω τελεία, ο τέλειος θηλυκός Ρον Λ. Χάμπαρντ, ο Τσακ Νόρρις με τέλειες καμπύλες και άτριχες, μια Τζέρι Χάλλιγουελ με το πιο τέλειο Νόμπελ... Λογοτεχνίας. (Για την τελευταία μην πιγκώνεστε, εδώ οι Σουηδοί το δώσαν στον Ντύλαν για τα μυθιστορηματικά του ασμάτια, δεν θα το δώσουν στην ζουμερή-πια-πουρή αγγλιδούλα;)
Κι επειδή γράφω ελληνικά, Έλληνες με διαβάζουνε και δη ανάκατα ελεύθεροι επαγγελματίες-ψηφοφόροι τού Λεβέντη και δημόσιοι υπάλληλοι-ψηφοφόροι τού Λαφαζάνη, ας πω και το δίκιο τού αντίθετου φύλλου: Ο ξανθός είναι τέλειο τούβλο, ο σωματαράς είναι τελειωμένος αναβολικάς, ο επιχειρηματίας είναι τελείως νεόπλουτος, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είναι εντελώς παχύσαρκος – ο μοναχός κάπως σώζει το μαγαζί, αν κι αυτά που μαθαίνω από Άγιον Όρος-μεριά μ' έχουν αποκαρδιώσει. (Για τους πούστηδες-gay-ομοφυλόφιλους-κλπ-κλπ δεν θα πω λέξη, επιμελώς τόσα χρόνια δεν έχω εκτεθεί κι έχω αποφασίσει πως δεν ήλθε κι ούτε πρόκειται να 'ρθει η ώρα.) Να το μαζεύω όμως γιατί θέλω την HAVANA να ξαναδώ.
Αυτόν που καταλαβαίνει και αγαπά τις γυναίκες – οι γυναίκες τον φοβούνται τον τρέμουνε, να τονε «στείλουνε» θέλουν. Καθότι γνωρίζουνε τα γατιά, ότι όσον αφορά στο φύλο τους, πρόκειται για το τέλειο τρύπιο, το απέραντο άδειο, το απόλυτο το κενό. Όπου ως «κενό» ορίζεται όχι η διαστημική «μαύρη τρύπα» μα – επιτρέψτε μου πάλι εμέ – η βουδδική ολότητα και συνείδηση, η αρχή και το τέλος των κόσμων, το βασίλειο επί γης, η δυναστεία τής ζωής και η αιωνία συγκυρία τής ύπαρξης. Και μόλις αντιληφθούν οι γυναίκες ότι κάποιος τολμά, το κατέχει και το γνωρίζει αυτό – άσε δε αν κάποιος ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ αγαπά – ΑΥΤΟΝ στην στιγμή στο φτερό διαγράφουνε, απ' αυτόν αιφνίδια και παράλογη αναχώρηση παίρνουν. Δεν πειράζει λέω εγώ. Και ως άλλος lone but not lonesome cowboy επαναλαμβάνω ότι "Women are perfect, the rest" είναι οι μαλακίες που οι άνθρωποι, άντρες-γυναίκες, τοιχοκολλούν και σ' αυτές πάνω τούς εαυτούς τους κρεμάνε. Και τις πιστεύουνε. Και μ' αυτές δυστυχώς συνεχίζουν. Εκτός από λίγους προσήλυτους, τους πιστούς σιωπηλούς που έχουνε ακουμπήσει την πληγή, έχουν κολλήσει το στόμα τους στην πηγή κι από κει ξεδιψάνε. Και ζουν. Και γι' αυτό ποτέ δεν πεθαίνουν.
Copyright © Ντάνης ΦΩΤΟΣ 2018